Herkesin aklındaki bu sorunun birçok cevabı olmasına rağmen, Bitcoin neden değerli? Sorusunu sormadan önce, Bitcoin’in ve Blockchain’in ne olduğuna bakmamız gerekir.
Kısaca Bitcoin’in ne olduğunu ifade etmemiz gerekirse:
Bitcoin herhangi bir topluluğa, kuruma, kuruluşa veya şahsa bağlı olmadan Adem-i merkeziyetçi(merkezi olmayan), sınırlı sayıda üretilmiş olup, kendi kendisini Blockchain(Blok zincir) aracılığıyla bir dizi kurallar ile yönetebilen dijital para birimidir, sembolü ฿ , kısaltması ise BTC ‘dir.
Daha fazlası için size Bitcoin Nedir? adlı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.
Peki Bitcoin’in arkasında yatan, dillere pelesenk olmuş teknoloji, Blockchain(Blok zinciri) teknolojisi nedir?
Blockchain (Blok Zincir) bir tür veri tabanı sistemidir, geleneksel veri tabanlarından farklı olarak, depolanacak olan her bir veri, öncelikle halk tarafından onaylanır, onaylandıktan sonra tekrardan halka açık olmak üzere, art arda bir önceki veri bilgisinin de yer alacağı şekilde depolanır, veri depolamaları belirli sayılara ulaştığında ise bir veri bloğu oluşturulur. Verilerin art arda depolanmalarının sonucunda ise zincir oluşturmuş olur. Gerçekleşen olayın tamamına ise Blockchain(Blok zinciri) teknolojisi adı verilir.
Blockchain’in Diğer veri tabanı sistemlerinden farkı nedir?
Blockchain, merkezi olmayan ve güvensiz, dağıtılmış bir veri tabanı sistemidir, yani Bitcoin ağına katılan hiçbir taraf, sistemin düzgün çalışması için birbirine güvenmek zorunda değildir. Bu veri tabanı türünün en büyük farkı ise tüm işlemlerin merkeziyetsiz, dağıtık şekilde gerçekleşiyor olmasıdır.
Gerçek hayattan benzetme yaparsak:
Blockchain teknolojisini daha iyi anlamak açısından analoji yapmamız gerekirse, bir X kişisine 10tl para göndereceğinizi ve X kişisine göndereceğiniz bu parayı da muhasebe defterine işleyecek olduğunuzu düşünelim. Gönderme işlemini başlattığınız anda, 2 muhasebecinizin olduğunu, ikisinin de bu işlemi kontrol etmek için devreye girdiğini ve göndermek istediğiniz 10tl tutarının hesabınızda olup olmadığını bununla beraber de kontrol etme işi için sizden 1tl daha isteyecekleri şekilde hesabınızda 11tl’nin var olup olmadığını kontrol ettiklerini düşünelim. Hesabınızı kontrol etme işinin başladığını ve ilk kontrolü sağlayan muhasebecinin, yaptığı kontrolü ispatı ile beraber herkese bildirdiğini ve bu bildirimi diğer muhasebecinizin de kabul ettiğini hayal edelim, bu durumda artık siz de muhasebecilerinizde bu işlemi defterinize işlediğinizi kabul edelim, böylece yapmış olduğunuz bu para gönderme işlemi de herkes tarafından kabul edilmiş olur. Şimdi de tüm bu işlemin dijital olarak gerçekleştiğini düşünün işte Blockchain teknolojisinin yaptığı işlevselliği de en basit haliyle bu şekilde ifade edebiliriz.
Daha fazlası için size Blockchain Nedir? adlı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.
Bitcoin ve Blockchain teknolojisine hızlı bir giriş yaptıktan sonra asıl konumuza dönebiliriz.
Bitcoin Neden Değerli?
Aslında Bitcoin neye karşı değerli? Sorusu, bizi Bitcoin’in neden değerli olduğu sorusunun cevabına ulaşmamızı da kolaylaştıracaktır. Bu bağlamda ise kendimize bir referans noktası belirleyerek, bu referans noktasıyla yazı içerisinde karşılaştırmalar yaparak devam edeceğiz, referans değerimiz ise Dolar ve Euro gibi Fiat(itibari) para birimleri olacak.
Bitcoin’in neden değerli olduğunu, 6 ana alana ayırarak değerlendireceğiz.
1) Sınırlı, Sayılı ve Kıt olması
Bitcoin 2009 yılında piyasaya sürüldüğünde, geliştiricileri protokolde bitcoin arzının 21 milyon adet ile sınırlı olacağı belirtilmiştir. Bu bağlamda makalemizin yayınlandığı tarihlerde, mevcut bitcoin arzı yaklaşık 18 milyon adet civarında bulunuyor, Bitcoin’in çıkarılma oranı ise her dört yılda bir yarı yarıya azalıyor ve piyasada 2022’nin haziran ayına kadar, toplam Bitcoin miktarı 19 milyon adete ulaşmış olacaktır. Diğer Fiat para birimlerinin aksine, Bitcoin sınırlı sayıda bulunmaktadır toplam 21 milyon adet olmak üzere, Bitcoin adeti değiştirilemez ve bu sayı üzerinde oynama yapılamaz.
2) Bölünebilirlik
Bir bitcoin, Türk lirası ve diğer itibari para birimlerinin çoğundan çok daha büyük bir bölünebilirliğe sahiptir. Türk lirası kuruşa veya 1 TRY’nin 1 / 100’üne bölünebilirken, bir “Satoshi”, 1 BTC’nin yalnızca 1 / 100.000.000’idir. Bitcoin’in kıtlığını mümkün kılan bu aşırı bölünebilirliktir; Bitcoin zaman içinde fiyatta artış göstermeye devam ederse, tek bir bitcoin’in küçük fraksiyonlarına sahip kullanıcılar yine de günlük işlemlerinde Bitcoin kullanabilir.
3) Teknolojisi
Bitcoin’in en önemli özelliklerinden birisi Blockchain teknolojisini kullanmasıdır. Makalemizin başında da bahsettiğimiz gibi Blockchain, merkezi olmayan ve güvensiz, dağıtılmış bir defter sistemidir, yani Bitcoin pazarına katılan hiçbir taraf, sistemin düzgün çalışması için birbirine güvenmek zorunda değildir. Fiat para birimlerinin geleneksel yönetim sistemlerinin aksine Bitcoin, Blockchain teknolojisiyle sürekli kontrol edilebilir, manipule edilmesi zor ve güvenli bir değer biçimidir.
4) Taşınabilirlik
Kripto para borsaları, cüzdanlar ve diğer araçlar sayesinde Bitcoin, işlemin boyutuna bakılmaksızın çok düşük maliyetlerle dakikalar içinde taraflar arasında aktarılabilir. Mevcut sistemde para transferi işlemi bir seferde günler sürebilir ve ücrete tabi olabilir. Aktarılabilirlik, herhangi bir para biriminin çok önemli bir yönüdür.
5) Dayanıklılık
Dayanıklılık, fiziksel biçimlerinde Fiat para birimleri için önemli bir sorundur. Bir banknot sağlam olsa da yırtılabilir, yakılabilir veya başka şekilde kullanılamaz hale getirilebilir. Dijital ödeme biçimleri aynı şekilde bu fiziksel zararlara duyarlı değildir. Bu nedenle, bitcoin son derece değerlidir. Bir banknotla aynı şekilde yok edilemez. Ancak bu, Bitcoin’in kaybedilemeyeceği anlamına gelmez. Bir kullanıcı özel şifreleme anahtarını kaybederse, karşılık gelen cüzdandaki Bitcoinler kalıcı olarak etkili bir şekilde kullanılamayabilir. Ancak, Bitcoinin kendisi yok edilmeyecek ve blok zincirindeki kayıtlarda var olmaya devam edecektir.
6) Sahtecilik
Karmaşık, merkezi olmayan blok zinciri defter sistemi sayesinde, Bitcoin’in sahtesini yapmak inanılmaz derecede zordur. Bunu yapmak, aslında Bitcoin ağındaki tüm katılımcıların kafasını karıştırmayı gerektirir, teorik olarak mümkün görünse de pratikte herhangi bir karşılığı bulunmamaktadır. Fiat para birimlerinin aksine herhangi bir sahtecilik bitcoin üzerinde mümkün olmayacaktır.
Sonuç olarak
Böylece makalemizin sonlarına gelirken, Bitcoin Neden Değerli? olduğu sorusunun cevabı, Bitcoin’in yaratılışındaki çığır açıcı bu 6 temel özelliğine dayandığını ve bu temel özelliklerini koruduğu sürece de değerinin buradan gelmeye devam edeceğini, rahatlıkla siz değerli okurlarımıza ifade edebiliriz.